Λίγα στοιχεία για το Ελβετικό πολιτικό σύστημα (2)

Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι η Ελβετία είναι, σε κάποιο βαθμό, μία Άμεση Δημοκρατία. Άμεση στον βαθμό που επιτρέπει στους πολίτες να εμπλέκονται στην πολιτική πράξη. Το κύριο μέσο για κάτι τέτοιο είναι το Δημοψήφισμα. Από το 1848 έως και το 2007 έχουν πραγματοποιηθεί 543 Δημοψηφίσματα σε Ομοσπονδιακό επίπεδο (Kriesi, Trechsel). Από αυτά τα 221 είναι υποχρεωτικά Δημοψηφίσματα (mandatory referendums) διπλής πλειοψηφίας (απαιτούν πλειοψηφία τόσο στο εκλογικό σώμα όσο και στον αριθμό των καντονιών), τα 160 είναι Δημοψηφίσματα απλής πλειοψηφίας (optional referendums) ενώ τα υπόλοιπα 162 είναι Δημοψηφίσματα λαϊκής πρωτοβουλίας (popular initiatives).

Έτσι λοιπόν, προσθήκες στο Ομοσπονδιακό Σύνταγμα, συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς ή αλλαγές σε Ομοσπονδιακούς νόμους οι οποίοι έχουν χρονική ισχύ μεγαλύτερη του έτους πρέπει να γίνουν δεκτές από τους πολίτες μέσω Δημοψηφίσματος διπλής πλειοψηφίας (πολιτών και καντονιών). Κάθε πολίτης, ομάδα ή συλλογικότητα μπορεί να ζητήσει την ακύρωση νόμου ο οποίος έχει ψηφισθεί από την Βουλή μέσω της συλλογής 50.000 υπογραφών (με χρονικό περιορισμό εκατό ημερών). Σε αυτή την περίπτωση καλείται Δημοψήφισμα απλής πλειοψηφίας, στο οποίο οι πολίτες θα αποφασίσουν την αποδοχή ή την ακύρωση του νόμου .

Επίσης υπάρχει η δυνατότητα, με την συλλογή 100.000 υπογραφών σε 18 μήνες, να ζητηθεί προσθήκη στο Ομοσπονδιακό Σύνταγμα. Η πρόταση για την προσθήκη αυτή πρέπει να είναι ένα ‘ακριβές’ και απόλυτα ξεκάθαρο κείμενο το οποίο δεν μπορεί να αλλαχθεί ούτε από την Βουλή αλλά ούτε φυσικά και από την κυβέρνηση. Μετά από την επιτυχημένη συλλογή υπογραφών η κυβέρνηση μπορεί, εάν επιθυμεί, να προτείνει μία διαφορετική πρόταση – προσθήκη η οποία θα τεθεί σε ψηφοφορία την ίδια ημέρα με την αρχική πρόταση του Δημοψηφίσματος λαϊκής πρωτοβουλίας. Αυτές οι αντιπροτάσεις είναι συνήθως μία συμβιβαστική θέση μεταξύ της υπάρχουσας κατάστασης και της πρότασης της ομάδας των πολιτών η οποία ζήτησε το Δημοψήφισμα. Οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν εάν θα δεχτούν την αρχική πρόταση, την αντιπρόταση της κυβέρνησης, και τις δύο ή καμία από αυτές. Εάν κάποιος συμφωνεί και με τις δύο θέσεις τότε καλείται να επιλέξει μία εκ των δύο. Τα σχετικά με το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα Δημοψηφίσματα λαϊκής πρωτοβουλίας οφείλουν να γίνουν δεκτά με διπλή πλειοψηφία. Αντίθετα οι αντιπροτάσεις της κυβέρνησης αποτελούν απλά νόμο και έτσι απαιτείται απλή πλειοψηφία.

Τα παραπάνω περιγράφουν σε γενικές γραμμές τις σχέσεις των Ελβετών πολιτών με τους αντιπρόσωπους τους σε Ομοσπονδιακό επίπεδο. Νομίζω όμως ότι έχει ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς το πολιτικό σύστημα της Ελβετίας σε επίπεδο καντονιών (πιθανότατα διαφορετικό σε κάθε καντόνι) και τις σχέσεις των πολιτών του καντονιού με την τοπική Βουλή.

Πηγές : http://en.wikipedia.org/wiki/Switzerland , http://en.wikipedia.org/wiki/Politics_of_Switzerland και The Politics of Switzerland των Hanspeter Kriese και Alexander H. Trechsel (Cambridge University Press)