Λίγα στοιχεία για το Ελβετικό πολιτικό σύστημα (1)

Πριν αναρτήσω κάποια στοιχεία για την θέση των δημοψηφισμάτων στο Ελβετικό πολιτικό σύστημα, είναι νομίζω απαραίτητο να προσπαθήσω, όσο το επιτρέπουν οι γνώσεις μου, να το παρουσιάσω.

Το ομοσπονδιακό σύνταγμα της Ελβετίας υιοθετήθηκε το 1848 και είναι ένα από τα παλαιότερα συντάγματα στον κόσμο. Ένα νέο σύνταγμα υιοθετήθηκε ξανά το 1999, αλλά δεν επέφερε ιδιαίτερες αλλαγές στην ομοσπονδιακή δομή της Ελβετίας.

Τι σημαίνει όμως ομοσπονδία; Η Ελβετία έχει έκταση 41.285 τετραγωνικά χιλιόμετρα (αντίστοιχα η έκταση της Ελλάδας είναι 131.957 τ.χ.) και είναι χωρισμένη σε 26 καντόνια. Ο πληθυσμός της Ελβετίας είναι ελάχιστα μικρότερος από 8 εκατομμύρια κατοίκους. Το πολυπληθέστερο καντόνι είναι αυτό της Ζυρίχης, με 1.235.500 κατοίκους ενώ το πλέον ‘ολιγομελές’ είναι αυτό του Appenzell Innerrhoden με μόλις 15.000 κατοίκους. Αντίστοιχα το μεγαλύτερο σε έκταση καντόνι είναι το Graubunden (7.104 τ.χ. δηλαδή λίγο μικρότερο από την Κρήτη) και το μικρότερο το Basel-Stadt (37 τ.χ. ή μιάμιση φορά την έκταση της λίμνης Πλαστήρα). Το κάθε ένα από αυτά τα καντόνια έχει την δική του Βουλή, το δικό του Σύνταγμα, τους δικούς του νόμους και δικαστικό σύστημα ενώ είναι επίσης υπεύθυνο για την παιδεία, την υγεία και την δημόσια τάξη. Είναι δηλαδή σε έναν μεγάλο βαθμό αυτόνομο έναντι της Ομοσπονδιακής Βουλής.

Η Ελβετική Ομοσπονδιακή Βουλή (Swiss Parliament) αποτελείται από δύο πολιτικά σώματα. Το Συμβούλιο των Καντονιών (Council of States ή μικρή Βουλή), το οποίο αποτελείται από 46 μέλη (2 για κάθε ένα από τα 20 μεγαλύτερα καντόνια και ένα για κάθε ένα από τα υπόλοιπα 6 μικρότερα) και το Εθνικό Συμβούλιο (National Council ή μεγάλη Βουλή) αποτελούμενο από 200 μέλη τα οποία εκλέγονται με ένα σύστημα αναλογικής αντιπροσώπευσης, εξαρτώμενο από τον πληθυσμό του κάθε καντονιού. Τα μέλη και των δύο παραπάνω σωμάτων έχουν τετραετή θητεία. Η ταυτόχρονη λειτουργία και των δύο σωμάτων είναι γνωστή ως Ομοσπονδιακή Συνέλευση (Federal Assembly).

Διαμέσου των δημοψηφισμάτων (referendums) οι πολίτες μπορούν να αναιρέσουν έναν νόμο ο οποίος ψηφίστηκε από την Βουλή και με τα δημοψηφίσματα λαϊκής πρωτοβουλίας (popular initiatives) μπορούν να τροποποιήσουν το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να ισχυριστεί ότι το πολιτικό σύστημα της Ελβετία είναι σε μεγάλο βαθμό Άμεση Δημοκρατία.

Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Federal Council) αποτελεί την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση και λειτουργεί ως η  ανώτατη αρχή του κράτους. Είναι ένα επταμελές σώμα τετραετούς θητείας, εκλεγμένο από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση. Η τελευταία έχει ως υποχρέωση και την εποπτεία του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου, δηλαδή της κυβέρνησης. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας εκλέγεται επίσης από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση μεταξύ των επτά μελών της κυβέρνησης και παραδοσιακά εναλλάσσεται ύστερα από θητεία ενός έτους. Είναι ο προεδρεύων της κυβέρνησης αν και ίσος μεταξύ ίσων, χωρίς κάποια επιπλέον εξουσία.

Η Ελβετική κυβέρνηση είναι μια κυβέρνηση συνασπισμού από το 1959 έως και σήμερα. Το κάθε κόμμα έχει έναν αριθμό εδρών ο οποίος αντικατοπτρίζει τον αριθμό των υποστηρικτών του μέσα στο εκλογικό σώμα. Η διανομή των μελών της κυβέρνησης με δύο μέλη από τους Χριστιανοδημοκράτες, δύο μέλη από τους Σοσιαλδημοκράτες, δύο μέλη από τους Φιλελεύθερους Δημοκρατικούς και ένα από το Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα ήταν γνωστή ως η ‘μαγική συνταγή’ και παρέμεινε – ως αναλογία – η ίδια, από το 1959 έως και το 2003. Το 2007 η αναλογία αυτή άλλαξε με τους Χριστιανοδημοκράτες να χάνουν μία θέση, την οποία κέρδισε το Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα.

(Συνεχίζεται….)