Προς αποφυγή παρεξηγήσεων

Θεωρώ ακρογωνιαίο λίθο της Δημοκρατίας την συμμετοχή των πολιτών. Χωρίς συμμετοχή των πολιτών Δημοκρατία δεν υπάρχει. Αυτός είναι ο λόγος που η πρόταση καλού μου φίλου »να επιβάλουμε την Άμεση Δημοκρατία» εκτός από αντιδημοκρατική (επιβολή) είναι και άτοπη. Φυσικά αστειευόταν. Προς επικύρωση του παραπάνω θέλω να μοιραστώ μαζί σας την εικόνα από μια λαϊκή συνέλευση στην Ελβετία. Για να προλάβω παρεξηγήσεις θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Κορνήλιου Καστοριάδη : »Δεν βλέπω, όπως νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να δει, εκτός αν είναι τελείως φαντασιόπληκτος ή προγονόπληκτος, την Αρχαία Ελλάδα ως πρότυπο το οποίο θα αρκούσε να το αντιγράψουμε για να βρούμε την ελευθερία, την δικαιοσύνη, την ισότητα και παν το αγαθόν. Η αρχαία Ελλάδα δεν είναι πρότυπο, ούτε μοντέλο προς μίμηση, όπως άλλωστε δεν μπορεί να είναι κανένα ιστορικό έργο σε οποιονδήποτε τομέα» . Έτοιμες και έξωθεν λύσεις δεν υπάρχουν. »Το σημαντικό για εμάς γίνεται εδώ, εξαρτάται από εμάς και εμείς θα το κάνουμε. Δεν θα το κάνει ούτε ο Θεός, ούτε η ιστορική αναγκαιότητα, ούτε καμιά πολιτική διεύθυνση, κάτοχος της επιστημονικής σοφίας επί των πολιτικών πραγμάτων. Θα το κάνουμε εμείς οι άνθρωποι – αν γίνεται, κι αν μας αφήσει η Μοίρα – ή δεν μπορεί να γίνει.’

Μέσα από την μελέτη άλλων κοινωνιών και πολιτικών συστημάτων μπορούμε να εμπνευσθούμε, να συνειδητοποιήσουμε στοιχεία της δική μας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας και να διερωτηθούμε για τους τρόπους με τους οποίους πιθανόν θα μπορούσαμε να αντιδράσουμε. Ο παράδεισος είναι θεολογική έννοια. Ας την αφήσουμε στην σφαίρα της θεολογίας.